Quy định xóa bỏ án tích là một chế định cực kì quan trọng trong pháp luật hình sự. Khi xác định một người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có hay không án tích có ý nghĩa quan trọng trong việc quyết định việc có truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đó hay không, việc định khung hình phạt, quyết định hình phạt,.. Do đó, việc tìm hiểu về quy định của pháp luật về điều kiện, thời hạn của chế định này là rất cần thiết và hữu ích.
Bài viết dưới đây, Công ty Luật TNHH HT Legal VN sẽ cung cấp nội dung liên quan đến các vấn đề pháp lý liên quan đến vấn đề thế nào là xóa án tích.
Cơ sở pháp lý:
– Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)
Nội dung:
1. Khái niệm án tích, xóa án tích
Án tích là đặc điểm xấu về nhân thân của người bị kết án và áp dụng hình phạt được ghi, lưu lại trong lý lịch tư pháp của một người theo thời gian luật định. Án tích chỉ đặt ra đối với tội phạm hình sự và đã có bản án về tội phạm mà mình thực hiện.
Xóa án tích là việc người bị kết án về hành vi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự, sau khi chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách, khi có đủ điều kiện thì được xóa đi án tích.
Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích. Trường hợp này được xem là “không có án tích” phân biệt với người “được xóa án tích”; người “không có án tích” thì không cần xác nhận của cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu về lý lịch tư pháp.
Theo quy định của pháp luật hình sự, người được xóa án tích thì được coi như chưa phạm tội.
2. Các trường hợp được xóa án tích
Căn cứ vào quy định tại Điều 70, 71, 72 Bộ luật Hình sự 2015 (sđ, bs 2017) có 3 trường hợp mà người phạm tội được xóa án tích:
TH1: Đương nhiên được xóa án tích (Điều 70 BLHS)
Đây là các trường hợp đương nhiên được xóa án tích trong thời hạn quy định của pháp luật mà không cần sự quyết định của Tòa án. Theo đó, người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
TH2: Xóa án tích theo quyết định của Tòa án (Điều 71 BLHS)
Đây là trường hợp đặt ra khi xóa án tích cho tội phạm thuộc các các tội xâm phạm an ninh quốc gia và các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh. Những tội này là tội phạm cực kỳ nguy hiểm, cần phải có quy định chặt chẽ trong việc xóa án tích. Theo đó, những tội phạm thuộc vào các loại tội phạm này được Tòa án quyết định việc xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
d) 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
TH3: Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt (Điều 72 BLHS)
Đây là trường hợp xóa án tích khi có quyết định của Tòa án nhưng sớm hơn thời hạn quy định khi thỏa mãn các điều kiện đặc biệt là người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định.
Lưu ý: Đối với trường hợp này, muốn được xóa án tích trước thời hạn thì phải làm đơn xin xóa án tích trước thời hạn kèm theo các điều kiện tại Điều 72 BLHS thì Tòa án mới cấp giấy chứng nhận.
3. Ý nghĩa của việc được xóa án tích
Xóa án tích là một chế định quan trọng, thể hiện tính nhân văn và tôn trọng quyền con người của pháp luật đồng thời cũng mang tính phòng ngừa tội phạm rất cao.
Như đã nói ở trên, sau khi xóa án tích thì người phạm tội được xem như chưa phạm tội, do đó việc này có ý nghĩa rất lớn về mặt pháp lý và xã hội. Khi một người được xoá án tích phạm tội mới thì Toà án không được căn cứ vào tiền án đã được tuyên để xác định là tái phạm hay tái phạm nguy hiểm. Sau khi được xóa án tích người phạm tội được xem là hoàn toàn bình thường về mặt tư pháp và không ai có thể căn cứ vào sự kiện họ đã bị kết án trước đó để hạn chế quyền lợi của họ.
Chế định xóa án tích thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, khích lệ, động viên tinh thần của người phạm tội, giúp họ nhìn nhận lại sai lầm của mình và có cơ hội làm lại cuộc đời. Bên cạnh đó việc xóa án tích cũng giúp cho quá trình học tập, làm việc của người phạm tội sau khi hoàn thành bản án được thuận lợi hơn. Giúp những người này bớt đi cảm giác mặc cảm, tự ti do quá khứ tù tội mang lại, tạo điều kiện cho họ dễ dàng hòa nhập với cộng đồng.
Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề thế nào là xóa án tích. Công ty Luật TNHH HT Legal VN chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý, chi tiết liên hệ chúng tôi theo thông tin dưới đây:
CÔNG TY LUẬT TNHH HT LEGAL VN
VP1: 37/12 hẻm 602 Điện Biên Phủ, P.22, quận Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh (Cạnh UBND phường 22).
VP2: 207B Nguyễn Phúc Chu, P.15, quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh
Email: info@htlegalvn.com Hotline: 09 6161 4040 – 09 4517 4040
